Mới đây, Hội nghị Ngoại trưởng đặc biệt nhân dịp kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ đối thoại Trung Quốc - ASEAN diễn ra tại Trùng Khánh, Trung Quốc. Năm 1991, Trung Quốc và ASEAN thiết lập quan hệ đối thoại. 30 năm qua, quan hệ Trung Quốc - ASEAN đi qua chặng đường phát triển không bình thường. Dưới sự nỗ lực chung của hai bên, hợp tác giữa Trung Quốc và ASEAN thực hiện phát triển vượt bậc, trở thành hình mẫu thành công nhất, tràn đầy sức sống nhất trong hợp tác khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Tại sao quan hệ Trung Quốc-ASEAN có thể liên tục phát triển bền chặt trong 30 năm? Có thể thấy, chủ yếu có những nguyên nhân như sau:
Một là, Trung Quốc và ASEAN đều coi trọng cao độ quan hệ song phương. Trung Quốc trước sau như một coi trọng cao độ phát triển quan hệ với các nước Đông Nam Á, coi ASEAN là phương hướng ưu tiên cho ngoại giao xung quanh, kiên định ủng hộ xây dựng cộng đồng ASEAN, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong hợp tác khu vực, ủng hộ ASEAN phát huy vai trò lớn hơn trong công việc quốc tế. Bên cạnh đó, các nước ASEAN trong đó có Việt Nam, Cam-pu-chia, In-đô-nê-xi-a v.v. cũng đặt phát triển quan hệ với Trung Quốc ở vị trí ưu tiên ngoại giao. Trong bối cảnh tình hình dịch Covid-19 vẫn cam go, các bên vẫn tổ chức hội nghị trực tiếp, việc này đã thể hiện sự coi trọng và mong đợi cao độ đối với phát triển quan hệ Trung Quốc - ASEAN trong tình hình mới.
Hai là, hai bên chung lưng đấu cật, giúp đỡ lẫn nhau, chung tay ứng phó thách thức. Kể từ năm 1991 nối lại quan hệ đối thoại Trung Quốc - ASEAN đến nay, hai bên chung tay ứng phó thành công cuộc khủng hoảng tài chính châu Á năm 1997, và ủng hộ và giúp đỡ lẫn nhau trong các trận thiên tai lớn như sóng thần Ấn Độ Dương năm 2004 và trận động đất Vấn Xuyên năm 2008. Trong việc phòng chống dịch Covid-19 lần này, Trung Quốc và ASEAN càng hợp tác chặt chẽ, giúp đỡ lẫn nhau. Trung Quốc khắc phục khó khăn của nước mình, tích cực cung cấp vật tư phòng chống dịch bệnh và viện trợ kỹ thuật cho các nước ASEAN, đã bàn giao hơn 100 triệu liều vắc xin ngừa Covid-19 cho các nước ASEAN. Vắc xin Trung Quốc đã trở thành chỗ dựa quan trọng xây dựng “Trường Thành miễn dịch”, hàn gắn “hố ngăn cách miễn dịch” của ASEAN.
Ba là, hai bên đều có thể lấy đại cục làm trọng, xử lý ổn thỏa bất đồng. Trung Quốc và 10 nước ASEAN là láng giềng gần quan trọng, có những nước núi sông liền một dải, có những nước chỉ cách nhau một con nước. Đương nhiên, Trung Quốc và một số nước ASEAN cũng tồn tại một số mâu thuẫn và bất đồng, nhưng cũng giống như với hàng xóm khó tránh khỏi va chạm. Điều đáng quý là, hai bên đều có thể lấy đại cục làm trọng, dựa trên nguyên tắc tôn trọng lẫn nhau, xây dựng cơ chế trao đổi đối thoại nhiều cấp độ, xử lý ổn thỏa và kiểm soát bất đồng qua tham vấn.
Bốn là, hợp tác giữa Trung Quốc và ASEAN đã mang lại lợi ích thiết thực cho hai bên. 30 năm qua, hợp tác thiết thực trong các lĩnh vực của hai bên thu được phát triển to lớn. Kim ngạch thương mại hai bên từ chưa đến 8 tỷ USD nâng lên đến 684,6 tỷ USD, tăng hơn 80 lần, đầu tư hai chiều lũy kế đột phá 200 tỷ USD. Trung Quốc liên tục 12 năm trở thành đối tác thương mại lớn nhất của ASEAN. Năm 2020, mặc dù chịu sự tác động của dịch Covid-19, nhưng ASEAN còn vượt Liên minh châu Âu trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc. Hiện nay, sản phẩm của các nước Đông Nam Á như cà phê Việt Nam, gạo Thái Lan, sầu riêng Ma-lai-xi-a v.v. đã đi vào muôn vàn gia đình Trung Quốc, sản phẩm Trung Quốc như điện thoại di động, cơ điện, đồ điện gia dụng v.v cũng nhận được sự yêu chuộng của người tiêu dùng Đông Nam Á, mang lại lợi ích thiết thực cho 2 tỷ dân của Trung Quốc và 10 nước ASEAN.
Đức Khổng Tử nói, “Tam thập nhi lập”. Triển vọng 30 năm tới, quan hệ Trung Quốc - ASEAN chắc chắn có thể bước lên tầm cao mới, cùng gây dựng quan hệ đối tác chiến lược Trung Quốc - ASEAN trình độ cao hơn, thúc đẩy tốt hơn sự phồn vinh ổn định của khu vực cũng như thế giới.
Nguồn : China Radio International (Crionline)
